Tevbe, sâliklerin menzillerinden ilk menzildir ve tâliplerin ilk makamıdır.
Tevbe lûgatta “geri dönme” anlamına gelir.
“Geri döndü ” manasında “tâbe”derler. Şu halde tevbe, şeriatın yerdiği şeyden övdüğü şeye dönmektir.
Hz.Peygamber (sav), “Günahtan pişmanlık tevbedir,, buyurmuştur. (İbni Mace)
1. Şeriata muhalif işleri yapmaktan pişmanlık duymak,
2.Günah olan şeyleri hemen bırakmak,
3. Önceden işlenen günahların benzerlerini yapmamaya azmetmek.
Sıhhatli bir tevbe için mutlaka bu şartların yerine getirilmesi gerekir. Bu âlimlere göre hadiste geçen “Pişmanlık tevbedir,, sözü, “Pişmanlık tevbenin en büyük kısmını teşkil eder” anlamına gelir.
Nitekim Resûlullah(sav); “Hac Arafat’tır” buyurmuştur. Bu, hac ile ilgili erkânın çoğu Arafat’ta vakfeye durmaktır anlamına gelir.
Yoksa 'Haccın Arafat’ta durmaktan başka rüknü yoktur' demek değil, belki 'Haccın en büyük erkânı vakfedir' demektir.
Aynı şekilde, “Pişmanlık tevbedir” hadisinin anlamı, 'Tevbenin en büyük erkânı pişmanlıktır' demektir.
Bazı hakikat ehli, ” Tevbenin gerçekleşmesinde pişmanlık yeterli olmaktadır. Çünkü pişmanlığın arkasından diğer iki rükün gelir. Şüphesiz ki günahın benzerinde ısrar edenin veya onun benzerini işlemeye karar verenin pişmanlığını takdir etmek asla mümkün değildir” demişlerdir.
Tevbenin anlamı özetle bundan ibarettir.
Ne zaman insan yaptığı şeyin kötü olduğunu kalbiyle tefekkür eder ve işlediği kötü işleri ve yakışıksız fiillerini görürse, kalbine tevbe etme isteği ve çirkin davranışları terk etme arzusu doğar.
O vakit Hak Tealâ gidişini düzeltmeyi, güzel bir dönüş yapmayı ve tevbe sebeplerine hazırlanmayı nasip etmekle ona yardım eder. Bunun ilki kötü arkadaşlardan ayrılmaktır.
Çünkü insanı bu amaçtan geri çeviren ve bu azmin sıhhati konusunda kararsızlığa düşüren kötü arkadaştır.
Kuşeyri Risalesi
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder